Een tijdje geleden was er een hoop te doen over de blogpost “Guess what? You're not a Goddess”. Ik heb het artikel enthousiast gedeeld en de schrijfster een mailtje gestuurd om haar te bedanken voor het schrijven. Maar er blijken heel veel vrouwen te zijn die zich beledigd of gekleineerd voelen door die stelling en sommigen maken zich er zelfs heel erg kwaad over. Ik heb de reacties met stijgende verbazing gelezen. Hier botsen twee tegenovergestelde wereldbeelden met elkaar, zoveel is me wel duidelijk.
Een vrouw is geen Godin!
Ik onderschrijf deze stelling voor 300% en ik zal proberen om hieronder uit te leggen waarom, vanaf verschillende kanten bekeken.
Ik heb mijzelf totaal toegewijd aan de Godin. Ik bid dagelijks tot Haar en onderhoud zelfs een van Haar tempels in wat vroeger mijn huiskamer was. De Godin, in al Haar verschijningsvormen, is voor mij een realiteit die buiten mijzelf en ook helemaal onafhankelijk van mijzelf bestaat. Zij was er al voor een eeuwigheid, voordat er mensen waren en Zij zal er een eeuwigheid later, na het weer verdwijnen van mensen, nog steeds zijn. In oude en in nieuwe vormen, maar altijd oneindig veel groter, machtiger, wijzer, liefdevoller, krachtiger, veelomvattender dan wij mensen ooit zullen kunnen begrijpen.
In vergelijking hiermee is een mens een nietig wezentje, met maar een heel korte levensduur en ook heel beperkt inzicht Mensen zijn tijdelijk, Goden zijn eeuwig, hoewel Ze steeds nieuwe namen en vormen aannemen.
Wij zijn in deze cultuur het geloof in Goden kwijtgeraakt en hebben onszelf, de mens, centraal gesteld. Alles draait om ons, wij denken graag dat alles door de menselijke geest wordt bedacht en in het leven geroepen. Zo zijn Goden gereduceerd tot archetypen. Archetypen leven in het menselijk collectief bewustzijn en hebben daar hun functie. Op een bepaald niveau lijken archetypen en Goden veel op elkaar. Maar hun essentie is totaal verschillend.
Archetypen zijn helemaal afhankelijk van het menselijk bewustzijn. Als mensen ophouden te bestaan, dan zijn er ook geen archetypen meer. Goden bestaan onafhankelijk van mensen, Zij zijn er gewoon. Soms laten Ze zich zien door een archetype heen, maar Zij hebben het menselijk bewustzijn niet nodig om te doen wat Ze doen en te zijn wat Ze zijn.
Als je sowieso niet in Goden gelooft, omdat je atheïst of monotheïst bent, is het heel makkelijk om Ze te verwarren met archetypen, omdat er overeenkomsten zijn. Dit is gebeurd in een aantal stromingen in de psychologie en ook in het feminisme. In de jaren '80 verscheen bijvoorbeeld het boek “Godinnen in elke vrouw”, veel vrouwen, coaches en psychologen zijn met dit idee aan de haal gegaan en hebben er op voort geborduurd. Ongehinderd door enige kennis van zaken, als het om de essentie van Goden gaat.
Dit is een van de redenen waarom vrouwen zichzelf godin zijn gaan noemen. Zij willen hiermee bepaalde archetypische kwaliteiten in zichzelf opwekken, benadrukken, of laten groeien.
Er is nog een andere reden waarom mensen denken dat ze zich god of godin kunnen noemen. Dit is via de New Age verbasterd overgewaaid uit India. New Age is een uitwas van onze westerse cultuur, waarin alles zo snel en effectief mogelijk moet gaan. In New Age spiritualiteit worden short cuts genomen op de oude paden naar wijsheid. Men knipt er uit wat wel leuk lijkt en gaat dan op zoek naar nog iets anders dat er leuk bij lijkt te passen. Zo zijn er in het Westen spirituele stromingen ontstaan,met oude Oosterse namen, die bijna niet meer met het origineel te maken hebben.
In verband met jezelf god of godin noemen, spelen vooral de westerse tantra en de westerse advaita (nondualiteit) een rol.
Er zijn nogal wat oude Sanskriet teksten, de Bhagavad Gita voorop, waarin gesproken wordt over de Goddelijke essentie van de mens. Tat Tvam Asi – Jij bent dat, jij bent Brahman, Krishna, Shiva, Shakti … Het blijkt voor het westerse menselijk ego te verleidelijk om dit niet voor het eigen self esteem op te pikken, zonder de bijbehorende uitleg grondig tot ons door te laten dringen. Na een aantal jaar traditionele Advaita Vedanta gestudeerd te hebben, zal ik een poging doen om het principe achter Tat Tvam Asi uit te leggen.
Alles in het universum is een manifestatie van het Ene. Alles IS dat Ene. De lezer van deze woorden en de schrijver, maar ook de laptop, elke afzonderlijke letter en het internet waarmee we met elkaar communiceren. Alles is een manifestatie van het Ene. Buiten het Ene bestaat er niets, er is alleen het Ene, dat allesomvattend en oneindig is.
Begrip van het Ene is via elke Godsvorm te bereiken, Vaak wordt het Ene Brahman genoemd, maar het Hindoeïsme kent veel stromingen, dus ook Krishna of Shiva, of Kali kunnen als dat Goddelijke Ene gezien worden. Ik noem het Ishwari, of gewoon De Grote Godin.
Elk mens is onderdeel van dat Ene onbeperkte bewustzijn en met bepaalde oefeningen, of soms ook spontaan, kan iemand zich daar bewust van worden. Vanuit een bepaald standpunt gezien is een mens dus Goddelijke en Een met alles.
Maar niet alleen mensen zijn dat!
Het Ene is allesomvattend en onbegrensd, dus mijn kopje thee is evenveel Goddelijk als ik dat ben. Men gaat er van uit (maar kan dit nooit zeker weten) dat alleen mensen zich hiervan bewust kunnen worden. Maar mensen die hier helemaal niets van weten zijn net zo Goddelijk als mensen die hun leven lang Advaita Vedanta hebben gestudeerd. Het enige verschil is, dat ze het niet weten.
De zeldzame mensen die zich 24/7 bewust zijn van deze Goddelijke eenheid van alles, worden verlicht genoemd of zelfgerealiseerd. In India worden ze wel ook Godmens genoemd, omdat ze constant weten dat ze een zijn met hun Goddelijke essentie. Dit zijn uitzonderingen, de meeste mensen die een pad naar verlichting bewandelen, weten het soms wel en vergeten dan weer even, om het zich dan weer te herinneren, enzovoort.
Terwijl alles Een is, kent het Ene ook oneindige verscheidenheid. Elk kind weet dat een steen niet hetzelfde is als een zacht knuffelkonijn. En ook mensen die om het hardst roepen dat wij allemaal Een zijn, willen toch niet hun bankpasje en pincode aan je geven. Dan blijkt er toch wel ook verschil tussen jij en ik, mijn en dijn te bestaan.
Natuurlijk is dat verschil er!
Wij leven in de dualiteit en deze bestaat per definitie uit tegenstellingen. Dualiteit kan niet ontkend worden. Als je niet drinkt, ga je dood en als je je teen stoot dan doet dat pijn. Een hond is geen kat, een stratenmaker is geen CEO van een multinational, en een mens is geen God. Terwijl honden, katten, stratenmakers en CEO's wel allemaal dezelfde Goddelijke essentie en oorsprong hebben. Mensen en Goden hebben dat ook, maar ze zijn in de dualiteit van een totaal andere orde en niet met elkaar te vergelijken.
Zolang je denkt dat je ergens gelukkiger of beter van kunt worden, ben je in de dualiteit, waarin tegenstellingen als slechter – beter en gelukkig – ongelukkig de dienst uit maken.
Zolang je denkt dat je er gelukkiger of sterker of interessanter van zal worden, als jezelf godin noemt, ben je in de dualiteit en ben je dus juist helemaal geen Godmens! Een Godmens houdt zich niet bezig met iets worden, want zij is alles al.
Dit is een veel te lang verhaal geworden. En toch is het nog te kort, want veel vragen worden er niet in beantwoord. Maar ik laat het hierbij.
Ik hoop dat het iets duidelijker is geworden waarom mijn tenen in een kramp schieten, als iemand zichzelf (of nog erger: mij) een Godin noemt.