top of page

Waar komen de katten van Freya vandaan? Wat losse flodders.

Foto van schrijver: Zia ElohkaZia Elohka



Gisteren las ik een stukje informatie dat nieuw voor mij was. In de Romeinse tijd waren er Nabatese boogschutters gestationeerd in Germanië. De Nabateeërs waren een Arabisch volk dat een groot deel van het Midden Oosten bewoonde. Ik kwam dit volk ook al tegen in mijn studie van Cybele. Al-Lat een van de belangrijkste Nabatese Godinnen werd namelijk ook met leeuwen afgebeeld. Dus dit weetje trok mijn aandacht. Want ik probeer het spoor te volgen van de Godin met grote katachtigen.


In de Romeinse tijd werd Cybele meestal zittend op een troon afgebeeld, geflankeerd door leeuwen. De meeste wetenschapper leggen een direct verband met het Godinnenbeeldje dat in Çatal Hüyük is gevonden. Het is waar dat in Anatolië waar Cybele het eerst werd vereerd er ook dergelijke afbeeldingen van Haar zijn teruggevonden, maar die zijn niet van voor ca 1000 BCE




Çatal Hüyük bloeide rond ca 6000 BCE. Dat is een gat van 5000 jaar! In die tijd hebben er verschillende volksverhuizingen plaatsgevonden. En de eerste vereerder van Cybele waren een totaal ander volk dan de mensen van Çatal Hüyük.







Het spoor van de Godin met leeuwen (of tijgers, of luipaarden) loopt grillig door het hele Midden Oosten. In Mesopotamië staat Inanna/Isthar soms op een leeuw, in Egypte heb je o.a. Sekhmet met een leeuwenhoofd, maar maar later ook Quetesh, die heel on-Egyptisch frontaal wordt afgebeeld staande op een leeuw en erg lijkt op afbeeldingen van Inanna, maar dan toch wel Egyptisch. Dan is er Anahita in Perzië en nog een aantal Godinnen verspreid over het Midden Oosten. Verder naar het oosten, in India duikt Durga op, die rijdt op een tijger en nog verder Xi Wangmu, de Taoïstische Godin die wordt geassocieerd met tijgers.

En dan in de 13 e eeuw CE wordt er geschreven over Freya wiens kar getrokken wordt door katten. Geen enkele andere Germaanse of Keltische Godin wordt geassocieerd met katachtigen, voor zover ik weet. Dus waar komt dit idee ineens vandaan in Noord Europa? Er worden verder ook geen leeuwen of katten genoemd in de poëtische Edda, Alleen Snorri noemt de wagen met katten. Dit lijkt dus een late toevoeging aan de mythologie te zijn.

In de Romeinse tijd werd Cybele ook wel afgebeeld in een wagen die werd getrokken door twee leeuwen. Dit lijkt mij de de meest logische verklaring voor de katten van Freya. Batavieren en Friezen dienden korte tijd in de lijfwacht van de Romeinse keizers. Dit was in de tijd dat de cultus van Cybele in Rome heel populair was. Tijdens een jaarlijkse processie werd een beeld van Haar in een kar getrokken door leeuwen, rond gedragen. Het lijkt me goed mogelijk dat dit beeld zo indrukwekkend was, dat dit is overgezet op de Grote Godin van het Noorden.Maar dan met katten, want leeuwen kende men niet in de streken waar Freya werd vereerd. Maar nu heb ik dus nog een tweede ‘verdachte’: de Nabatese boogschutters die hun Grote Godin ook met leeuwen afbeeldden en die daar misschien over spraken met de Germanen die ze tegenkwamen. Vrijwel alle Godinnen met leeuwen in de antieke oudheid, speelden een belangrijke rol bij het bevestigen van koningschap. De koning moest een (seksuele) relatie aangaan met Inanna/Ishtar en ook Durga. Maar dit thema lijkt niet echt Indo Europees te zijn. In de Indo Europese cultuur speelden paarden een veel grotere rol en bestonden er rituelen met paarden om het koningschap te bevestigen. Was Freya een godin die koningen maakte? Daarvan blijkt niets uit de Edda’s. En zo ja, waarom dan katten en niet ook paarden? Haar broer Freyr was wel verbonden aan een paardencultus. In de 19e eeuw ging er een theorie rond dat er een woord verkeerd geïnterpreteerd zou zijn door Snorri dat het eignelijk geen katten zouden zijn, maar beren. Latere wetenschappers wijzen dit af. Maar ik kan die twijfel wel begrijpen, die katten lijken gewoon niet op hun plaats te zijn.

0 opmerkingen

Recente blogposts

Alles weergeven

Comentarios


Wil je een keer langskomen?

Stuur dan een email voor het adres.

Omdat het ook om een woning gaat, is het adres niet openbaar.
 

De tempel is goed bereikbaar met openbaar vervoer en kan  op afspraak worden bezocht. 
Een afspraak is zo gemaakt!


 

Wil je op de hoogte blijven van alles wat er in de tempel gebeurt?

Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief.

Elke bijdrage in de kosten van het onderhoud van de tempel is heel welkom

PayPal ButtonPayPal Button
bottom of page